Στόχος, να σταλεί ένα μήνυμα στην τρόικα και τους δανειστές της χώρας, για τους οποίους η καθυστέρηση στην υλοποίηση του προγράμματος συνιστά απόδειξη της έλλειψης πολιτικής βούλησης να προχωρήσουν οι διαρθρωτικές αλλαγές
«Χρειάζεται κάτι πολύ σημαντικό και πολύ σύντομα», λέει κορυφαίος παράγοντας του οικονομικού επιτελείου που ασχολείται με το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, συμπυκνώνοντας τις αποφάσεις που ελήφθησαν την Τρίτη, στην πρώτη υπό τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά σύσκεψη για το θέμα. Στη σύσκεψη συμμετείχαν ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας, ο υφυπουργός Ανάπτυξης Νότης Μηταράκης, ο πρόεδρος του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) Τάκης Αθανασόπουλος και ο διευθύνων σύμβουλος Γιάννης Εμίρης.
Κομβικό σημείο
Με αυτό το σκεπτικό και με το βλέμμα στην επικείμενη αξιολόγηση της τρόικας που θα αποτελέσει κομβικό σημείο για τις αποφάσεις της Ευρωζώνης και του ΔΝΤ περί την Ελλάδα, αποφασίστηκε να επισπευσθεί η αποκρατικοποίηση του ΟΠΑΠ. Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο προστέθηκε στις «επίσημες» διαρροές μάλλον για να ενισχύσει τις εντυπώσεις, αφού επί της ουσίας το μέλλον του συνδέεται με τις γενικότερες εξελίξεις αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος και ελάχιστα με το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων.
Και είναι μάλλον παράδοξο να μιλά κανείς για αποκρατικοποίηση του Τ.Τ. όταν βρίσκεται σε εξέλιξη η κρατικοποίηση ολόκληρου του κλάδου. Αλλά και η αποκρατικοποίηση του ΟΠΑΠ, παρά τη διαφαινόμενη πολιτική βούληση να προχωρήσει, δεν είναι εύκολη. Εκκρεμούν αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με θέματα κρατικών ενισχύσεων - επέκτασης του μονοπωλίου για 10 χρόνια και εκχώρησης των αδειών παιγνιομηχανών χωρίς διαγωνισμό. Παράλληλα, σε εκκρεμότητα βρίσκεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας και στο Δικαστήριο της Ε.Ε. (προδικαστικό ερώτημα) προσφυγή για σημερινό μονοπωλιακό καθεστώς του ΟΠΑΠ.
Για όλους αυτούς τους λόγους, η προηγούμενη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ κράτησε στο συρτάρι της, για περισσότερο από τέσσερις μήνες έως τώρα, μια πιθανή διαδικασία πώλησης της δημόσιας συμμετοχής (29%) στον οργανισμό.
Ενδιαφέρον από ξένους
Πάντως υπάρχουν αποκρατικοποιήσεις περισσότερο ώριμες από εκείνες του ΟΠΑΠ και του Τ.Τ. Για έξι από αυτές (Κρατικά Λαχεία, ΙBC, Αφάντου Ρόδος, Κασσιόπη Κέρκυρα, Ελληνικό και ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ), ήδη έχει εκφραστεί ενδιαφέρον, και πλέον συνιστά ζήτημα πολιτικής βούλησης να ολοκληρωθούν. Μάλιστα στις μεγάλες εμβληματικές αποκρατικοποιήσεις (Ελληνικό, ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ), αλλά και σε μικρότερες (Αφάντου Ρόδος, Κασσιόπη), ενδιαφέρον έχει εκφραστεί και από μεγάλους ξένους επενδυτές. Αναμφίβολα, πιο ώριμη απ’ όλες τις αποκρατικοποιήσεις είναι εκείνη των Κρατικών Λαχείων.
Ηδη έχουν εκφράσει ενδιαφέρον τρεις μεγάλοι και σοβαροί παίκτες και απομένει πλέον η διενέργεια του σχετικού διαγωνισμού, η έγκριση του κανονισμού λειτουργίας της αγοράς και η ψήφιση νόμου, βάσει του οποίου θα εκχωρηθεί η σχετική άδεια στον πλειοδότη του διαγωνισμού. Επίσης, ιδιαίτερα ώριμη χαρακτηρίζεται η πώληση του ακινήτου IBC (πρώην Διεθνές Ραδιοτηλεοπτικό Κέντρο των Ολυμπιακών Αγώνων) που σήμερα στεγάζει στο μεγαλύτερο μέρος του το πολυκατάστημα Golden Hall.
Για το IBC, ενδιαφέρον έχουν εκφράσει τρεις εγχώριοι παίκτες ενώ, με δεδομένο ότι ήδη υπάρχει μισθωτής (Lamda Development) μέχρι το 2047 -και έτσι ο αγοραστής θα έχει έσοδα από την πρώτη ημέρα-, η ολοκλήρωση της διαδικασίας θεωρείται μάλλον εύκολη. Οι εκκρεμότητες που υπάρχουν εδώ είναι ήσσονος σημασίας και αφορούν κάποιες εγκρίσεις (ΕΣΧΑΔΑ, ΜΠΕ) από ΥΠΟΙΚ και ΥΠΕΚΑ και σε δύο τροπολογίες που πρέπει να φέρει στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών.
Σημαντικά εμπόδια
Μερικές από τις προαναφερόμενες αποκρατικοποιήσεις εμφανίζουν σημαντικά εμπόδια, όπως για παράδειγμα εκείνη των ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ που βαρύνονται με κρατική ενίσχυση. Επίσης η αξιοποίηση του Ελληνικού θεωρείται επίπονη, καθώς συνιστά ένα πρωτόγνωρο σε μέγεθος και διαδικασία σχέδιο εκμετάλλευσης της τεράστιας ακίνητης περιουσίας που αυτό το ακίνητο περιλαμβάνει. Λιγότερο ώριμες, αλλά σε ικανοποιητικό βαθμό, βρίσκονται άλλες οκτώ αποκρατικοποιήσεις.
Πρόκειται για το αποκαλούμενο δεύτερο κύμα που έχει προετοιμαστεί στο ΤΑΙΠΕΔ και για το οποίο μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Οι αποκρατικοποιήσεις αυτές περιλαμβάνουν την αξιοποίηση των 28 δημόσιων ακινήτων μέσω πώλησης και επαναμίσθωσής τους, την πώληση των συμμετοχών του Δημοσίου σε ΕΛΠΕ, ΕΛΤΑ, τις συμβάσεις παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ και, τέλος, την αξιοποίηση των ΟΔΙΕ και ΛΑΡΚΟ.
Κάποιες από αυτές (ΟΔΙΕ, ΛΑΡΚΟ) βαρύνονται με κρατικές ενισχύσεις, ενώ οι ιδιωτικοποιήσεις των ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ απαιτούν τη δημιουργία ρυθμιστικής αρχής διαχείρισης υδάτων, έργο μάλλον δύσκολο για τα δεδομένα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Πιο εύκολες θεωρούνται οι πωλήσεις των συμμετοχών του ελληνικού Δημοσίου σε ΕΛΠΕ (35%) και ΕΛΤΑ (90%), όπως και η σύναψη μιας σύμβασης παραχώρησης της Εγνατίας Οδού.
Σε αρχικό στάδιο
Τέλος, υπάρχει μια σειρά 10-15 αποκρατικοποιήσεων που βρίσκονται ακόμη σε στάδιο αρχικής προετοιμασίας. Πρόκειται για τις αξιοποιήσεις των αερολιμένων της χώρας, των περιφερειακών λιμένων, των μικρών λιμένων/μαρινών, των τεσσάρων αυτοκινητοδρόμων, των ΟΛΠ/ΟΛΘ, της ΕΑΣ, της ΕΛΒΟ, της ΔΕΗ, του Καζίνο Πάρνηθας, του ΔΑΑ, του Ψηφιακού Μερίσματος κ.ά.
Επίσης υπάρχουν μερικές άλλες δεκάδες ακίνητα (π.χ. 16 μονάδες «Ξενία», Αλυκές Αναβύσσου κ.ά.) που έχουν μια σχετική προετοιμασία και οι οποίες θα μπορούσαν να ξεκινήσουν μέχρι το τέλος του έτους. Δυστυχώς, για πολλές από αυτές τις αποκρατικοποιήσεις, ακόμη δεν έχει βρεθεί η κατάλληλη διαδικασία, καθώς απουσιάζουν κρίσιμα στοιχεία τους όπως είναι ο στρατηγικός σχεδιασμός (λιμένες, αεροδρόμια κ.λπ.) και σε ορισμένες περιπτώσεις το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των νέων αγορών.
Τα πιο σημαντικά όμως εμπόδια είναι κυρίως η απουσία πολιτικής βούλησης και δευτερευόντως η αβεβαιότητα στο μακροοικονομικό επίπεδο της χώρας. Το ένα συνεπικουρώντας το άλλο έχει προκαλέσει τον φαύλο κύκλο της προσμονής έναρξης των ιδιωτικοποιήσεων εδώ και περισσότερο από δύο χρόνια. Η κυβέρνηση κωλυσιεργεί παρασυρόμενη από τη μεγάλη αβεβαιότητα, προκαλώντας έτσι ακόμη μεγαλύτερη αβεβαιότητα κ.ο.κ.
Και είναι μάλλον παράδοξο να μιλά κανείς για αποκρατικοποίηση του Τ.Τ. όταν βρίσκεται σε εξέλιξη η κρατικοποίηση ολόκληρου του κλάδου. Αλλά και η αποκρατικοποίηση του ΟΠΑΠ, παρά τη διαφαινόμενη πολιτική βούληση να προχωρήσει, δεν είναι εύκολη. Εκκρεμούν αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με θέματα κρατικών ενισχύσεων - επέκτασης του μονοπωλίου για 10 χρόνια και εκχώρησης των αδειών παιγνιομηχανών χωρίς διαγωνισμό. Παράλληλα, σε εκκρεμότητα βρίσκεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας και στο Δικαστήριο της Ε.Ε. (προδικαστικό ερώτημα) προσφυγή για σημερινό μονοπωλιακό καθεστώς του ΟΠΑΠ.
Για όλους αυτούς τους λόγους, η προηγούμενη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ κράτησε στο συρτάρι της, για περισσότερο από τέσσερις μήνες έως τώρα, μια πιθανή διαδικασία πώλησης της δημόσιας συμμετοχής (29%) στον οργανισμό.
Ενδιαφέρον από ξένους
Πάντως υπάρχουν αποκρατικοποιήσεις περισσότερο ώριμες από εκείνες του ΟΠΑΠ και του Τ.Τ. Για έξι από αυτές (Κρατικά Λαχεία, ΙBC, Αφάντου Ρόδος, Κασσιόπη Κέρκυρα, Ελληνικό και ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ), ήδη έχει εκφραστεί ενδιαφέρον, και πλέον συνιστά ζήτημα πολιτικής βούλησης να ολοκληρωθούν. Μάλιστα στις μεγάλες εμβληματικές αποκρατικοποιήσεις (Ελληνικό, ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ), αλλά και σε μικρότερες (Αφάντου Ρόδος, Κασσιόπη), ενδιαφέρον έχει εκφραστεί και από μεγάλους ξένους επενδυτές. Αναμφίβολα, πιο ώριμη απ’ όλες τις αποκρατικοποιήσεις είναι εκείνη των Κρατικών Λαχείων.
Ηδη έχουν εκφράσει ενδιαφέρον τρεις μεγάλοι και σοβαροί παίκτες και απομένει πλέον η διενέργεια του σχετικού διαγωνισμού, η έγκριση του κανονισμού λειτουργίας της αγοράς και η ψήφιση νόμου, βάσει του οποίου θα εκχωρηθεί η σχετική άδεια στον πλειοδότη του διαγωνισμού. Επίσης, ιδιαίτερα ώριμη χαρακτηρίζεται η πώληση του ακινήτου IBC (πρώην Διεθνές Ραδιοτηλεοπτικό Κέντρο των Ολυμπιακών Αγώνων) που σήμερα στεγάζει στο μεγαλύτερο μέρος του το πολυκατάστημα Golden Hall.
Για το IBC, ενδιαφέρον έχουν εκφράσει τρεις εγχώριοι παίκτες ενώ, με δεδομένο ότι ήδη υπάρχει μισθωτής (Lamda Development) μέχρι το 2047 -και έτσι ο αγοραστής θα έχει έσοδα από την πρώτη ημέρα-, η ολοκλήρωση της διαδικασίας θεωρείται μάλλον εύκολη. Οι εκκρεμότητες που υπάρχουν εδώ είναι ήσσονος σημασίας και αφορούν κάποιες εγκρίσεις (ΕΣΧΑΔΑ, ΜΠΕ) από ΥΠΟΙΚ και ΥΠΕΚΑ και σε δύο τροπολογίες που πρέπει να φέρει στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών.
Σημαντικά εμπόδια
Μερικές από τις προαναφερόμενες αποκρατικοποιήσεις εμφανίζουν σημαντικά εμπόδια, όπως για παράδειγμα εκείνη των ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ που βαρύνονται με κρατική ενίσχυση. Επίσης η αξιοποίηση του Ελληνικού θεωρείται επίπονη, καθώς συνιστά ένα πρωτόγνωρο σε μέγεθος και διαδικασία σχέδιο εκμετάλλευσης της τεράστιας ακίνητης περιουσίας που αυτό το ακίνητο περιλαμβάνει. Λιγότερο ώριμες, αλλά σε ικανοποιητικό βαθμό, βρίσκονται άλλες οκτώ αποκρατικοποιήσεις.
Πρόκειται για το αποκαλούμενο δεύτερο κύμα που έχει προετοιμαστεί στο ΤΑΙΠΕΔ και για το οποίο μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Οι αποκρατικοποιήσεις αυτές περιλαμβάνουν την αξιοποίηση των 28 δημόσιων ακινήτων μέσω πώλησης και επαναμίσθωσής τους, την πώληση των συμμετοχών του Δημοσίου σε ΕΛΠΕ, ΕΛΤΑ, τις συμβάσεις παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ και, τέλος, την αξιοποίηση των ΟΔΙΕ και ΛΑΡΚΟ.
Κάποιες από αυτές (ΟΔΙΕ, ΛΑΡΚΟ) βαρύνονται με κρατικές ενισχύσεις, ενώ οι ιδιωτικοποιήσεις των ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ απαιτούν τη δημιουργία ρυθμιστικής αρχής διαχείρισης υδάτων, έργο μάλλον δύσκολο για τα δεδομένα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Πιο εύκολες θεωρούνται οι πωλήσεις των συμμετοχών του ελληνικού Δημοσίου σε ΕΛΠΕ (35%) και ΕΛΤΑ (90%), όπως και η σύναψη μιας σύμβασης παραχώρησης της Εγνατίας Οδού.
Σε αρχικό στάδιο
Τέλος, υπάρχει μια σειρά 10-15 αποκρατικοποιήσεων που βρίσκονται ακόμη σε στάδιο αρχικής προετοιμασίας. Πρόκειται για τις αξιοποιήσεις των αερολιμένων της χώρας, των περιφερειακών λιμένων, των μικρών λιμένων/μαρινών, των τεσσάρων αυτοκινητοδρόμων, των ΟΛΠ/ΟΛΘ, της ΕΑΣ, της ΕΛΒΟ, της ΔΕΗ, του Καζίνο Πάρνηθας, του ΔΑΑ, του Ψηφιακού Μερίσματος κ.ά.
Επίσης υπάρχουν μερικές άλλες δεκάδες ακίνητα (π.χ. 16 μονάδες «Ξενία», Αλυκές Αναβύσσου κ.ά.) που έχουν μια σχετική προετοιμασία και οι οποίες θα μπορούσαν να ξεκινήσουν μέχρι το τέλος του έτους. Δυστυχώς, για πολλές από αυτές τις αποκρατικοποιήσεις, ακόμη δεν έχει βρεθεί η κατάλληλη διαδικασία, καθώς απουσιάζουν κρίσιμα στοιχεία τους όπως είναι ο στρατηγικός σχεδιασμός (λιμένες, αεροδρόμια κ.λπ.) και σε ορισμένες περιπτώσεις το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των νέων αγορών.
Τα πιο σημαντικά όμως εμπόδια είναι κυρίως η απουσία πολιτικής βούλησης και δευτερευόντως η αβεβαιότητα στο μακροοικονομικό επίπεδο της χώρας. Το ένα συνεπικουρώντας το άλλο έχει προκαλέσει τον φαύλο κύκλο της προσμονής έναρξης των ιδιωτικοποιήσεων εδώ και περισσότερο από δύο χρόνια. Η κυβέρνηση κωλυσιεργεί παρασυρόμενη από τη μεγάλη αβεβαιότητα, προκαλώντας έτσι ακόμη μεγαλύτερη αβεβαιότητα κ.ο.κ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου