Αφιέρωμα της εφημερίδας Αγγελιοφόρος στο Κάστρο του Πλαταμώνα

Ταξιδεύουμε στο νομό Πιερίας και επισκεπτόμαστε το Κάστρο του Πλαταμώνα. Ανήκει στην κατηγορία των οχυρωμένων μεσοβυζαντινών πόλεων που είναι κτισμένες σε φυσικά οχυρές θέσεις και ελέγχουν οδικές αρτηρίες.

Στη θέση του Κάστρου τοποθετείται από αρχαίες πηγές και νεότερα ανασκαφικά ευρήματα η αρχαία πόλη Ηράκλειον, η οποία συνεχίζει να υφίσταται μέχρι τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους. Η πόλη ήταν χτισμένη πάνω σε πέτρινο λόφο κοντά στις εκβολές του ποταμού Απίλα. 

Την έκτισαν οι αρχαίοι βασιλιάδες της Μακεδονίας όταν κατέκτησαν την Πιερία. Στα χρόνια 429 - 421 π.Χ. έπεσε στα χέρια των Αθηναίων που προσπαθούσαν να κρατήσουν την εξουσία τους στις αποικίες της Μακεδονίας, κατέχοντας επίκαιρες θέσεις, όπως το Ηράκλειον. Γύρω στα τέλη του 14ου αιώνα οι Τούρκοι κατέλαβαν τον Πλαταμώνα με το Κάστρο. Για ένα διάστημα το πήραν από τους Τούρκους οι Βενετοί, οι οποίοι με τα πλοία τους το βομβάρδισαν από τη θάλασσα. 

Τον Απρίλιο του 1430 κατέλαβαν το Κάστρο και πάλι οι Τούρκοι, που μάλιστα φρόντισαν και για τη συντήρησή του, όπως μαρτυρούν οι μεταγενέστερες επισκευές των τειχών. Αυτό οφειλόταν τόσο στη στρατηγική του θέση όσο και στην επίκαιρη παραλιακή θέση στο Θερμαϊκό κόλπο που προστάτευε τους κατοίκους από πειρατικές επιδρομές.

Κατά την επανάσταση του 1821, η σπουδαιότητα του Κάστρου μεγάλωσε για το λόγο ότι πρόσφερε ασφάλεια στους Τούρκους μέσα στην τόσο ταραγμένη περιοχή του Ολύμπου. Το εγκατέλειψαν στις 9 Απριλίου του 1897, όταν ο πλοίαρχος Σαχτούρης κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο το βομβάρδισε.

Περιήγηση στο Κάστρο

Το Κάστρο αποτελείται από το εξωτερικό τείχος, που έχει σχήμα πολυγωνικό, με το ύψος του να κυμαίνεται μεταξύ 7,5 - 9,5 μέτρων, από το εσωτερικό που σχηματίζει το δεύτερο περίβολο με ύψος 6 - 7 μ. και το μεγάλο οκτάγωνο πύργο με 16 μ. ύψος και βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά. Η Ακρόπολη έχει χωριστή τείχιση τετράπλευρου σχήματος. Ανασκαφικές έρευνες αποκάλυψαν μέχρι τώρα τα ερείπια δύο ναών κοντά στη βορειοανατολική πλευρά του τείχους της πόλης, καθώς και οικίες. Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής είναι χτισμένη πάνω σε βυζαντινό εκκλησάκι.

Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών αποκαλύφθηκαν 77 τάφοι του 5ου αιώνα μ.Χ. και 15 ασβεστοκάμινα των 3ου - 4ου αι. μ.Χ. Υπάρχει μακέτα που απεικονίζει αυτούς τους τάφους και τα καμίνια.

Πηγή: Αγγελιοφόρος