Νέο αφιέρωμα του Εθνους στη Νότια Πιερία

Νότια Πιερία: Στη σκιά του Ολύμπου

Από εδώ ο Μέγας Αλέξανδρος ξεκίνησε την τελευταία εκστρατεία του. Εδώ πολέμησαν Φράγκοι, Βυζαντινοί, ακόμη και Νεοζηλανδοί. Λίγο μετά τα Τέμπη η ιστορία συναντά την ομορφιά του τοπίου.

Aπό φίλους και ταξιδευτές γνώριζα πως σε αυτό το κομμάτι της Ελλάδας μπορείς να συναντήσεις, μόλις μια ανάσα από την εθνική οδό Αθηνών-Θεσσαλονίκης, σημαντικότατους αρχαιολογικούς θησαυρούς, γραφικά χωριά και πανέμορφα ορεινά τοπία. Δεν ήμουν όμως προετοιμασμένος για τέτοια περιπλάνηση στην Ιστορία?

Η ένδειξη στον «υπολογιστή ταξιδίου» του αυτοκινήτου γράφει μόλις ένα χιλιόμετρο πριν από τα 400 - από την αρχή του ταξιδιού από την Αθήνα - ακριβώς τη στιγμή που, έπειτα από μια κλειστή στροφή, αντικρίζω τα καλοδιατηρημένα τείχη και τον επιβλητικό πύργο του κάστρου του Πλαταμώνα, ορατού από μεγάλη απόσταση τριγύρω.

Από το μεγάλο πάρκινγκ στα δεξιά, ένα ανηφορικό μονοπάτι οδηγεί στη βαριά διπλή πύλη και στο όμορφο εσωτερικό, με την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής να δεσπόζει στη διασταύρωση ανάμεσα στο δρομάκι που οδηγεί στον πύργο και σε αυτό που σε βγάζει στην καρδιά του εσωτερικού περιβόλου. Χτισμένο, σε αυτή τη μορφή, τον 10ο αιώνα, είδε να περνούν από εδώ Φράγκοι, Βυζαντινοί και Τούρκοι, ενώ ακόμα και Νεοζηλανδοί πολέμησαν σκληρά στην περιοχή κατά των Γερμανών στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η βόλτα ανάμεσα στα ερείπια του μεσαιωνικού οικισμού αλλά και η θέα της θάλασσας και των κορυφών του Ολύμπου από τα ψηλά τείχη του, είναι ίσως ο καλύτερος τρόπος να ξεκινήσω την περιήγησή μου αυτό το πρωινό...

Ακριβώς απέναντι από το κάστρο βρίσκεται πανοραμικά χτισμένο το χωριό του Νέου Παντελεήμονα, ένας συνηθισμένος σύγχρονος επαρχιακός οικισμός από τον οποίο όμως ξεκινά ο δρόμος που καταλήγει στον Παλιό Παντελεήμονα. Δύο τρία σημεία της διαδρομής προσφέρουν ιδανική πανοραμική θέα του κάστρου από ψηλά, φτάνει ο καιρός να είναι καλός. Μόλις πέντε χιλιόμετρα πιο πάνω βρίσκεται το παλιό χωριό και οι αλλεπάλληλες στροφές με τα πλατώματα προσφέρουν ευκαιρίες για να παρατηρήσεις ολόκληρο τον οικισμό, με τα παραδοσιακά σπίτια να απλώνονται σε μια σχετικά μικρή έκταση του βουνού. Ο ασφάλτινος δρόμος σταματά σχεδόν στην είσοδο και ένα πλακόστρωτο καλντερίμι 500 μέτρων σε οδηγεί στην κεντρική πλατεία με τη μεγάλη εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα, τον απαραίτητο πλάτανο και τις βρύσες με το καθαρό κρύο νερό.

Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει σημαντική δουλειά στην αναπαλαίωση κατοικιών που είχαν αφεθεί στην τύχη τους μιας και, τουλάχιστον για τρεις δεκαετίες μετά τον πόλεμο, στο χωριό κατοικούσαν μόνο ένας δύο βοσκοί. Ολα είναι γραφικά και οι αρκετοί ξενώνες και ταβέρνες έχουν διαμορφωθεί με απόλυτο σεβασμό στον παραδοσιακό οικιστικό χαρακτήρα του χωριού. Αν, πάντως, φτάνοντας μέχρι εδώ νιώσετε ότι η πλατεία και τα γύρω σπίτια κάτι σας θυμίζουν, φταίει το γεγονός ότι στο σημείο έχουν γυριστεί ταινίες όπως ο «Μέγας Αλέξανδρος» του Θ. Αγγελόπουλου!

Ξανά πίσω στην εθνική οδό με κατεύθυνση το Λιτόχωρο, λίγα χιλιόμετρα βορειότερα. Η κωμόπολη, χτισμένη στους πρόποδες του Ολύμπου, σίγουρα δεν διαθέτει τη γραφικότητα του Παλιού Παντελεήμονα όμως δεν λείπουν οι όμορφες γωνιές με τα παλιά κτίρια, οι παλιές εκκλησιές και τα μονοπάτια που οδηγούν σε τοπία μοναδικής ομορφιάς, όπως αυτό του φαραγγιού του Ενιπέα. Μπαίνοντας στην πόλη με υποδέχεται το μεγάλο πάρκο «Κατούνια» όπου φιλοξενεί μεταξύ άλλων και το αξιόλογο Ναυτικό Μουσείο. Στο τέλος του πάρκου ανοίγεται η κυκλική πλατεία Ελευθερίας με την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, σημείο με τη μεγαλύτερη εμπορική και οδική κίνηση. Αν βρεθείτε εδώ κάποια Δευτέρα, θα απολαύσετε τη μεγάλη λαϊκή αγορά που λαμβάνει χώρα ακριβώς πίσω από την εκκλησία και θα ψωνίσετε φρέσκα φρούτα εποχής και πολλά άλλα φαγώσιμα και μη.

Μια βόλτα μέχρι το ιστορικό κέντρο του Λιτοχώρου όπου βρίσκεται και το ξεχωριστό κτίριο του Α΄ Δημοτικού Σχολείου (1907) θα αποτελέσει σίγουρα μια ευχάριστη ανάμνηση από το ανέβασμά σας μέχρι εδώ. Η κορυφαία όμως στιγμή της περιήγησης έπεται, ακολουθώντας στη συνέχεια τις επιγραφές για το Δίον. Ενας άνετος δρόμος περίπου εννιά χιλιομέτρων οδηγεί στο ομώνυμο χωριό και στην είσοδο του εξαιρετικού αρχαιολογικού πάρκου. Φροντίστε να διαθέσετε μπόλικο χρόνο για το περπάτημά σας εδώ μιας και η όλη έκταση που μπορείτε να «εξερευνήσετε» ίσως ξεπερνά τα 1.500 στρέμματα και τα ευρήματα της καλύπτουν μια ιστορική περίοδο που εκτείνεται τουλάχιστον από τα κλασικά μέχρι τα βυζαντινά χρόνια.

Μέσα σε ένα ιδιαίτερης ομορφιάς τοπίο θα συναντήσετε το ναό της Δήμητρας, τα δύο θέατρα (ρωμαϊκό και ελληνιστικό), τους ναούς της Ισιδος, από τα κορυφαία σημεία του περιπάτου, τις μεγάλες θέρμες και φυσικά τη βίλα του Διονύσου με το εντυπωσιακό ψηφιδωτό. Μέσα στο χωριό σάς περιμένει και το ανέλπιστα ενδιαφέρον αρχαιολογικό μουσείο με πάρα πολλά σπάνια και καλοδιατηρημένα εκθέματα. Ο καλύτερος ίσως τρόπος να τελειώσεις αυτό το ταξίδι, ενώνοντας τα βήματά σου με αυτά μεγάλων βασιλιάδων και αυτοκρατόρων όπως τον Μέγα Αλέξανδρο που επέλεξε το Δίον για να γιορτάσει μεγαλόπρεπα την αναχώρησή του για το μεγάλο και χωρίς επιστροφή ταξίδι στην Ασία

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΠΩΣ ΘA ΠATEΑκολουθώντας τη διαδρομή της Ε.Ο. Αθηνών- Θεσσαλονίκης, έπειτα από 399 χιλιόμετρα οδήγησης θα αντικρίσετε τα τείχη του κάστρου του Πλαταμώνα. Απέναντι στο βουνό, περιμένει μετά από 5 χιλιόμετρα ο Παλιός Παντελεήμονας, ενώ περίπου 20 χιλιόμετρα βορειότερα, περνώντας ξανά από την εθνική, βρίσκεται το Λιτόχωρο. Εκεί, ύστερα από 9 χλμ. θα βρείτε το Δίον.

ΠΟΥ ΘΑ ΜΕΙΝΕΤΕ Η ευρύτερη περιοχή βρίθει ξενώνων, ξενοδοχείων για κάθε τσέπη. Στον Πλαταμώνα ενδεικτικά ρωτήστε για τον «ΔΙΑ» (τηλ. 23520 - 41267), το «ΠΛΑΤΑΜΩΝ ΜΠΙΤΣ» (τηλ. 23520 - 41212) και τον «ΚΡΟΝΟ» (τηλ. 23520 - 42782). Στον Παλιό Παντελεήμονα για τους ξενώνες της «ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑΣ» (τηλ. 23520 - 42112), της «ΝΕΦΕΛΗΣ» (τηλ. 23520 - 41228) και του «ΠΕΤΡΙΝΟΥ» (τηλ. 23520 - 22520) ενώ στο Λιτόχωρο στο «ΟΛΥΜΠΙΟΣ ΖΕΥΣ» (τηλ. 23520 - 22115) και «ΒΙΛΑ ΔΡΟΣΟΣ» (τηλ. 23520 - 84561) .

ΠΟΥ ΘΑ ΦΑΤΕ Μεγάλη ποικιλία τοπικών σπεσιαλιτέ θα βρείτε στον «Όλυμπο», «Το πέτρινο της γιαγιάς» και τον «Πλάτανο» στον Παλαιό Παντελεήμονα, καθώς και τον «Δία», το «Περιβόλι των Μουσών» και τους «Μύλους» στο Λιτόχωρο. Στον Πλαταμώνα και στην Πλάκα Λιτοχώρου θα βρείτε ταβέρνες με φρέσκο ψάρι.

Κείμενο - φωτογραφίες: Βαγγέλης Δελέγκος