Το φαράγγι του Ενιπέα και το Μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου του Αείμνηστου Απόστολου Τσακούμη

Φως στο Λιτόχωρο από τον Ενιπέα (από το 1938)

Η γεννήτρια του Η/Υ εργοστασίου

Το 1937 ήρθε στο Λιτόχωρο η Υδροηλεκτρική Εταιρεία ‘’Ευθύμιος Γκούνης –Μαλικέντος’’ με μηχανικό τον Κωνσταντίνο Καραθανάση και έχτισε υδροηλεκτρικό εργοστάσιο στην έξοδο του Ενιπέα από τους βράχους του Ολύμπου, κάτω από τη θέση ‘’Μύλοι’’ και δίπλα από τον μύλο του Δημητρίου Ελευθερίου.

Το εργοστάσιο αυτό παραγωγής ηλεκτρισμού με τα νερά του Ενιπέα άρχισε να λειτουργεί το 1938, χρησιμοποιώντας το δίκτυο της προηγούμενης φάμπρικας που λειτουργούσε με πετρέλαιο και φυσικά το ηλεκτρικό ρεύμα ήταν φθηνότερο για τους κατοίκους, γι’ αυτό και επεκτάθηκε ο αριθμός των κατοίκων που φωτίζονταν με τον ηλεκτρισμό.

Παρήγαγε μοντέρνο εναλλασσόμενο ρεύμα σε αντίθεση με το πανελλήνιο δίκτυο που είχε συνεχές, είχε ισχύ 90 KW, η γεννήτρια έβγαζε 380 V και ο μετασχηματιστής ανύψωσης τα ανέβαζε στα 6,600 V.

Με εναέρια γραμμή μεταφοράς το ηλεκτρικό ρεύμα έφτανε από το εργοστάσιο στην πλατεία του Λιτόχωρου, όπου υπήρχε μετασχηματιστής και από εκεί γίνονταν η διανομή με κεντρικές γραμμές στα σπίτια του χωριού. Πρέπει να σημειώσουμε ότι η χρήση του ηλεκτρισμού την εποχή εκείνη ήταν αποκλειστικά για φωτισμό, μια και δεν υπήρχαν οικιακές ή επαγγελματικές ηλεκτρικές συσκευές.
Με δημοτικά έξοδα τοποθετήθηκαν λάμπες φωτισμού στους δρόμους και στην κεντρική πλατεία του χωριού.
Το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο το σεβάστηκαν και οι Γερμανοί κατακτητές, αλλά το 1947, ένα χρόνο μετά την έναρξη της κομμουνιστικής ανταρσίας, οι κομμουνιστές του Λιτόχωρου το ανατίναξαν μια βραδιά λέγοντας χαρακτηριστικά πως ‘’το Λιτόχωρο δεν έχει ανάγκη από ηλεκτρισμό’’.
Έδιωξαν λοιπόν τους τελευταίους εργαζόμενους που βρήκαν εκείνη τη στιγμή, Βάσω Καραθανάση, Διονύσιο Κούκουλη και Βασίλειο Τζιάτζιο, πήραν τη γεννήτρια και το δυναμίτισαν.
Το 1955 ο τότε νεοεκλεγείς Πρόεδρος της Κοινότητος κ. Ιωάννης Κούκουλης άρχισε διαπραγματεύσεις με τον κρατικό φορέα της διαχείρισης του ηλεκτρισμού, την Δ.Ε.Η. και με τη βοήθεια των πολιτικών μέσων κατάφερε να αναλάβει η Δ.Ε.Η. το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο, τις εγκαταστάσεις, το δίκτυο διανομής και το προσωπικό και έτσι από το 1956 ο ηλεκτρισμός επανήλθε στην πόλη που τον γνώρισε 30 τόσα χρόνια νωρίτερα και που τον στερήθηκε από ανθρώπους του γύρω στη μια δεκαετία.