Δελτίο Τύπου του κ. Παπαστάμκου για την ΚΑΠ με το 2013

Βρυξέλλες, 12 Οκτωβρίου 2011

ΚΑΠ μετά το 2013

Ανακοίνωση των νομοθετικών προτάσεων της Κομισιόν

Γεωργία του Αύριο: Γεωργία της γνώσης, της ποιότητας και της ανταγωνιστικότητας

Η Κομισιόν προέβη σήμερα στην ανακοίνωση των (επτά) νομοθετικών προτάσεών της για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) μετά το 2013 επί των οποίων θα συν-νομοθετήσουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (Υπουργών Γεωργίας).

Σύμφωνα με τον Ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Γιώργο Παπαστάμκο, το διαπραγματευτικό θεμέλιο της "νέας εταιρικής σχέσης Ευρώπης-Αγροτών" συνεπάγεται ποσοτικές και ποιοτικές μεταβολές. Μεταβολές, οι οποίες θα σφραγίσουν το μέλλον της Ελλάδος της Υπαίθρου. "Η σύνολη αξιολόγηση των νομοθετικών προτάσεων της Κομισιόν αποκαλύπτει μεταρρυθμιστικό δυναμικό που πρέπει να βρεθεί στο επίκεντρο μίας εις βάθος συζήτησης στο πλαίσιο του εθνικού μας συστήματος δράσης. Πέραν της όποιας εστίασης στο τί συνεπάγεται ποσοτικά η νέα ΚΑΠ, για την Ελλάδα είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να ευθυγραμμίσει τα μελλοντικά ευρωπαϊκά κανονιστικά εργαλεία με τους ιδίους πολιτικούς στόχους, δηλαδή πώς θα καταστεί η ελληνική αγροτική οικονομία βιώσιμη, ανταγωνιστική, πραγματικός μοχλός εξόδου της χώρας μας από την οικονομική κρίση", υπογραμμίζει ο Έλληνας Ευρωβουλευτής.

Ως πεδία μέτρησης του επωφελούς ή μή χαρακτήρα της νέας ΚΑΠ θεωρούνται η ανταγωνιστικότητα (καινοτομία, μεταφορά γνώσης, διαχείριση κινδύνων, συνεργασία στη διατροφική αλυσίδα), η οικονομική και περιβαλλοντική αειφορία ('πράσινες' ενισχύσεις, ενισχυμένη, αλλά συγχρόνως και απλοποιημένη πολλαπλή συμμόρφωση, διαχείριση φυσικών πόρων, έρευνα και καινοτομία) και η μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα (Κοινό στρατηγικό πλαίσιο/εταιρικές συμβάσεις, απλούστευση, όπως λ.χ. μία και μόνο εθνική αρχή πληρωμών).

Εν μέσω της εντεινόμενης αστάθειας στις γεωργικές αγορές, του αυξανόμενου κόστους των γεωργικών εισροών, του μειούμενου γεωργικού εισοδήματος, είναι αδιαμφισβήτητη η ανάγκη μίας ισχυρής  Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, επισημαίνει ο κ. Παπαστάμκος.

Εύλογες είναι οι ανησυχίες των ευρωπαϊκών γεωργικών φορέων για τις επιπτώσεις των προτάσεων της Κομισιόν περί επιβολής πρόσθετων προϋποθέσεων συμμόρφωσης επί της ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού γεωργικού τομέα, ο οποίος βρίσκεται ήδη αντιμέτωπος με τις πιέσεις των αθρόων εισαγωγών προϊόντων τρίτων χωρών ελαστικότερων προδιαγραφών. Πολλώ δε μάλλον που η Κομισιόν δεν θέτει τις προϋποθέσεις υπαγωγής των εισαγομένων σε ισοδύναμες προδιαγραφές με τα εντός ΕΕ παραγόμενα προϊόντα, παρά τη σθεναρή στάση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς αυτή την κατεύθυνση, όπως, άλλωστε, αποτυπώθηκε στην Έκθεση του κ. Παπαστάμκου "Ευρωπαϊκή Γεωργία και Διεθνές Εμπόριο".

Η 'δίκαιη' κατανομή των πόρων της ΚΑΠ μεταξύ των γεωργών των 27 Κρατών Μελών διεκδικεί ήδη κορυφαία θέση στη διαπραγματευτική στρατηγική των κρατών μελών εν μέσω έντονης κριτικής ως προς τις  σημαντικές αποκλίσεις ανά κράτος μέλος. Εν προκειμένω, η Ελλάς εμφανίζεται ότι λαμβάνει αναλογικά τις μεγαλύτερες ενισχύσεις. Βεβαίως, θα ήταν προς το συμφέρον της χώρας μας ο υπολογισμός της αξίας των ενισχύσεων να γίνει επί τη βάσει της επιλέξιμης και όχι της (κατά πολύ μικρότερης) χρησιμοποιούμενης γης.

Ο κ. Παπαστάμκος έχει κατ' επανάληψη επισημάνει έναν εναλλακτικό τρόπο υπολογισμού του μέσου ύψους ενισχύσεων. Εάν ληφθούν υπόψη οι μέσες ενισχύσεις ανά δικαιούχο και όχι ανά εκτάριο γης, τότε η Ελλάς καταλαμβάνει μία από τις χαμηλότερες θέσεις. Ως προς την κατανομή των πόρων της ΚΑΠ, είναι επιτακτική η ανάγκη ανάδειξης αντικειμενικών κριτηρίων, επί τη βάσει των ιδιαιτεροτήτων του ελληνικού γεωργικού τομέα, όπως το μερίδιο του γεωργικού εισοδήματος στο ΑΕΠ, το πλήθος και η διάρθρωση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, το ποσοστό των γεωργικών γαιών με φυσικά και άλλα μειονεκτήματα, οι περιβαλλοντικά ευάλωτες περιοχές, το ποσοστό απασχόλησης στον γεωργικό τομέα. Η "δίκαιη" κατανομή των πόρων της ΚΑΠ δεν ταυτίζεται με την "ίση" κατανομή, η οποία θα παρέβλεπε τις έντονες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών.

Η διατήρηση των πόρων  στα επίπεδα που ισχύουν σήμερα είναι διαπραγμάτευση οπισθοφυλακής, σύμφωνα με τον Έλληνα Ευρωβουλευτή. Στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης των συνολικών κονδυλίων της ΚΑΠ εντός του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2014-2020 αναμένονται πιέσεις για περαιτέρω μεταφορά πόρων υπέρ άλλων πολιτικών της ΕΕ.  Ως προς την κατανομή των πόρων της ΚΑΠ στα επιμέρους κράτη μέλη ασκούνται ήδη έντονες πιέσεις για ριζικότερη ανακατανομή εκ μέρους όσων το ύψος ενισχύσεων είναι (πολύ) κατώτερο του μέσου όρου της ΕΕ.

Θετικές κρίνονται οι προτάσεις για θέσπιση 'οροφής' στο ύψος των άμεσων πληρωμών, διατήρηση συνδεδεμένων ενισχύσεων σε ευάλωτους τομείς, περαιτέρω στήριξη των νέων γεωργών, ειδικό καθεστώς για τους μικρούς γεωργούς, καταβολή ενισχύσεων μόνον σε 'ενεργούς' γεωργούς. Βεβαίως, ο ευρύς ορισμός του ενεργού γεωργού που εισηγείται η Κομισιόν εγείρει ένα κρίσιμο ερώτημα, ήτοι κατά πόσο επιλέγουμε τη διεύρυνση των δικαιούχων ή τη στόχευση των πόρων στους κατ' επάγγελμα γεωργούς.

Σχετικά με τις προτάσεις της Κομισιόν για την ενίσχυση της περιβαλλοντικής απόδοσης των άμεσων ενισχύσεων, ο κ. Παπαστάμκος  υποστηρίζει ότι τα περιβαλλοντικά μέτρα θα πρέπει να είναι απλά στην εφαρμογή τους, να συνοδεύονται από επαρκές αντιστάθμισμα και να μην δημιουργούν επιπρόσθετο διοικητικό άχθος τόσο στους παραγωγούς όσο και στις εθνικές διοικήσεις. Προκρίνει δε την ανάγκη ενός καταλόγου πλειόνων μέτρων, στον οποίο θα συμπεριληφθούν και μέτρα που ανταποκρίνονται στις ιδιαιτερότητες της χώρας μας και των λοιπών μεσογειακών κρατών μελών (π.χ. μόνιμες καλλιέργειες,  όπως οπωρώνες, αμπελώνες, ελαιώνες, οι οποίες εμφανίζουν σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη).

Δεδομένης της εντεινόμενης αστάθειας των τιμών και ρευστότητας στις γεωργικές αγορές, καθώς και των αυξανόμενων περιβαλλοντικών/κλιματικών κινδύνων και διατροφικών κρίσεων απαιτούνται αποτελεσματικά εργαλεία ρύθμισης της αγοράς και διαχείρισης των κινδύνων, ασφάλισης της γεωργικής παραγωγής και σταθεροποίησης του εισοδήματος.

Ως προς την προτεινόμενη από την Κομισιόν επέκταση του πεδίου εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Παγκοσμιοποίησης για την παροχή μεταβατικής στήριξης στους γεωργούς, ο κ. Παπαστάμκος υπογραμμίζει ότι η ΕΕ οφείλει εκ των προτέρων να λαμβάνει υπόψη και να προασπίζει τα γεωργικά συμφέροντα κατά τη διαπραγμάτευση και σύναψη εμπορικών συμφωνιών με τρίτες χώρες.

"Το ελληνικό σύστημα διακυβέρνησης οφείλει, έστω και αυτήν την υστάτη ώρα, να εκπονήσει τις απαραίτητες μελέτες προσομοίωσης, οι οποίες θα αποτελέσουν ασφαλή οδοδείκτη τόσο κατά το στάδιο της διαπραγμάτευσης, όσο και της εφαρμογής του μελλοντικού ρυθμιστικού πλαισίου της ΚΑΠ (μεταξύ άλλων, ως προς τον ορισμό του ενεργού αγρότη, τον προσδιορισμό των επιμέρους περιφερειών της χώρας για την κατανομή των ενισχύσεων, τα κριτήρια για τον προσδιορισμό των περιοχών με φυσικά μειονεκτήματα, τις εθελοντικές άμεσες ενισχύσεις, όπως είναι οι συνδεδεμένες)".

Τέλος, ως προς τον πυλώνα της Ανάπτυξης της Υπαίθρου, η Κομισιόν ζητεί τον εκ των προτέρων καθορισμό μετρήσιμων στόχων και δεικτών αποτελεσμάτων στα προγράμματα των κρατών μελών, τα οποία θα εκτελούνται μέσω εταιρικών συμβάσεων με την Κομισιόν υπό Κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο όλων των διαρθρωτικών Ταμείων της ΕΕ. Πέραν των όποιων ενστάσεων ως προς το πρόσθετο διοικητικό άχθος, η νέα αυτή προσέγγιση αποτελεί πρόκληση για ορθολογικότερη αξιοποίηση των πόρων με πραγματικούς αναπτυξιακούς όρους για την Ελλάδα της υπαίθρου. 

Κατά την σημερινή παρουσίαση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο των νομοθετικών προτάσεων της Κομισιόν για την ΚΑΠ μετά το 2013 από τον Επίτροπο Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου κ. Ντατσιάν Τσόλος