Όχι λιτότητα και στον επισιτισμό των ευρωπαίων απόρων. Παρέμβαση του Ευρωβουλευτή Παπαστάμκου στην Ολομέλεια του ΕΚ

Στο πλαίσιο συζήτησης που διεξήχθη σήμερα στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, ο Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Καθηγητής κ. Γιώργος Παπαστάμκος τάχθηκε σθεναρά υπέρ της συνέχισης του ευρωπαϊκού επισιτιστικού προγράμματος για τους απόρους.

Σημειώνεται ότι η τύχη του προγράμματος για το 2012 και επέκεινα -με 13 εκατομμύρια επωφελούμενους πολίτες - βρίσκεται στα χέρια κυβερνητικών εκπροσώπων έξι κρατών μελών, οι οποίοι εμποδίζουν την επίτευξη συμφωνίας, όπως κατέστη εμφανές κατά την σύνοδο του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας της 20ής Σεπτεμβρίου. Ελλείψει συμφωνίας στο Συμβούλιο, η Κομισιόν δεν θα έχει τη νομική δυνατότητα διάθεσης των προβλεπομένων πόρων.

Όσον αφορά στο περιεχόμενο της ευκταίας συμφωνίας, ο κ. Παπαστάμκος εναντιώθηκε στην προτεινόμενη περικοπή των πόρων για το 2012 από περίπου 500 σε μόλις 113 εκατομμύρια ευρώ, ζητώντας άμεσα νέο νομικό πλαίσιο για την πλήρη αξιοποίηση των διαθεσίμων πόρων στο πλαίσιο της τρέχουσας δημοσιονομικής περιόδου, καθώς και τη συνέχιση του προγράμματος κατά την μετά το 2013 περίοδο.

Ο κ. Παπαστάμκος αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα εφοδιασμού του προγράμματος από τη δημόσια αποθεματοποίηση, αλλά και από την αγορά. "Βρισκόμεθα αντιμέτωποι με το εξής παράδοξο. Επικριτές της ΚΑΠ, οι οποίοι επιδιώκουν τον εντονότερο προσανατολισμό στην αγορά, συνωδά και την αποψίλωση των εργαλείων ρύθμισής της, όπως η δημόσια παρέμβαση, ταυτοχρόνως αντιτίθενται στον εφοδιασμό του επισιτιστικού προγράμματος από αυτήν".

Σύμφωνα με τον κ. Παπαστάμκο, η επιλογή των διανεμομένων τροφίμων οφείλει να μην περιορίζεται σε αυτά για τα οποία ισχύει η παρέμβαση, αλλά να παρέχεται η ευχέρεια ευρύτερης επιλογής σε κάθε κράτος μέλος, βάσει των πραγματικών αναγκών. Σχετικά με την εισήγηση της Κομισιόν περί καθιέρωσης συγχρηματοδότησης, ο Έλληνας Ευρωβουλευτής υπογράμμισε "τη δυσκολία, αν όχι την αδυναμία, που συνεπάγεται η πρόταση αυτή για ορισμένα κράτη μέλη, τα οποία έχουν μεγαλύτερη ανάγκη χρήσης του προγράμματος".

Τέλος, απευθυνόμενος σε όσους ζητούν επανεθνικοποίηση των επισιτιστικών προγραμμάτων ως υπόθεση κοινωνικής πολιτικής εκάστου κράτους μέλους, ο κ. Παπαστάμκος σημείωσε ότι "πέραν της κοινωνικής του διάστασης, το πρόγραμμα, μέσω της διάθεσης γεωργικών προϊόντων προέλευσης ΕΕ, συμβάλλει στη σταθεροποίηση των γεωργικών αγορών και του γεωργικού εισοδήματος στην ΕΕ. Πολλώ δε μάλλον σηματοδοτεί συμβολισμό ελάχιστης έκφρασης αλληλεγγύης υπέρ των απόρων πολιτών της".

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Παπαστάμκος υπήρξε εις εκ των συντακτών του Κοινού Ψηφίσματος, το οποίο υιοθέτησε τον περασμένο Ιούλιο η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στο εν λόγω Ψήφισμα εκφράζεται αμέριστη στήριξη υπέρ του προγράμματος και της μέσω αυτού παροχής βοηθείας -σε επίπεδο ΕΕ- στα πλέον ευάλωτα μέλη της κοινωνίας, ιδίως δε  υπό τις συνθήκες της σημερινής οικονομικής κρίσης.

Ακόμη, υπογραμμίζεται ότι με τροπολογία του Έλληνα Ευρωβουλευτή, η οποία υιοθετήθηκε από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο πλαίσιο των πολιτικών κατευθύνσεων της ΚΑΠ μετά το 2013 (Έκθεση Dess), ζητείται η συνέχιση του προγράμματος και κατά την επόμενη προγραμματική περίοδο (2014-2020).

* * *

Υπόβαθρο του προγράμματος

Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 το πρόγραμμα τροποποιήθηκε ώστε να καταστεί δυνατή η συμπλήρωση των αποθεμάτων παρέμβασης με προμήθειες από την αγορά. Δυνάμει των διαδοχικών μεταρρυθμίσεων της ΚΑΠ με γνώμονα, μεταξύ άλλων, τον προσανατολισμό της προς την αγορά, η παρέμβαση δεν χρησιμοποιείται πλέον ως μέσο ρύθμισης της αγοράς, για ορισμένα προϊόντα, όπως το ελαιόλαδο και η ζάχαρη, ενώ για τα λιγοστά εναπομείναντα χρησιμοποιείται ως δίκτυ ασφαλείας. Συνεπώς, δεδομένης της σταθερώς μειούμενης διαθεσιμότητας αποθεμάτων, η Κομισιόν παρουσίασε, αρχικά το 2008, πρόταση προσαρμογής του προγράμματος και εν συνεχεία αναθεωρημένη πρόταση τον Σεπτέμβριο του 2010, προκειμένου, μεταξύ άλλων, να καταστεί ευχερέστερη η πρόσβαση σε τρόφιμα από την αγορά. Η πρόταση αυτή προσκρούει στην αντίθεση 6 κρατών μελών (Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Δανία, Κάτω Χώρες, Τσεχία). Κατόπιν προσφυγής  που άσκησε η Γερμανία, το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ αποφάνθηκε (απόφαση Τ-576/08 της 13ης Απριλίου 2011) ότι δυνάμει του ισχύοντος Κανονισμού τα προς διανομή τρόφιμα θα πρέπει να προέρχονται ως επί το πλείστον από τα δημόσια αποθέματα της ΕΕ.

Υπό το πρίσμα της ως άνω απόφασης, η Κομισιόν ανακοίνωσε (20 Ιουνίου 2011) ότι το συνολικό ύψος των πόρων για το πρόγραμμα παροχής τροφίμων στους απόρους το 2012 ορίζεται στα 113 εκατ. ευρώ (εκ των οποίων αντιστοιχούν 4.805.742 στην Ελλάδα), έναντι του ποσού των περίπου 500 εκατ. ευρώ που διατίθετο κατ' έτος κατά την προηγούμενη περίοδο. Το πρόγραμμα κατά το 2012 θα βασισθεί αποκλειστικά στα διαθέσιμα αποθέματα παρέμβασης (162.000 τόνοι σιτηρά και 54.000 τόνοι αποκορυφωμένο γάλα σε σκόνη). Σύμφωνα με στοιχεία που διέθεσε η Κομισιόν, περίπου 43 εκατ. πολίτες της ΕΕ αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο ελλιπούς σίτισης. Το 2009 διανεμήθηκαν βάσει του προγράμματος πάνω από 440.000 τόνοι προϊόντων σε 18 εκατ. άτομα σε 19 κράτη μέλη (δεδομένου ότι η συμμετοχή των κρατών μελών στο πρόγραμμα είναι προαιρετική). Οι τράπεζες τροφίμων και οι φιλανθρωπικές οργανώσεις στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα επισιτιστικής βοήθειας για τη διανομή τροφίμων στους απόρους της ΕΕ.

Σημειώνεται, τέλος, ότι στο πλαίσιο των προτάσεών της για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020, η Κομισιόν εισηγείται τη χρηματοδότηση των επισιτιστικών προγραμμάτων υπέρ των απόρων (ύψους 2,5 δισ. ευρώ) όχι στο πλαίσιο της ΚΑΠ, όπως ισχύει σήμερα, αλλά μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.