Κομισιόν για τη διαχείριση των αποβλήτων στην Ελλάδα: τα απόβλητα δεν είναι μόνο πρόβλημα, αλλά δυνητικά πολύτιμος πόρος

Η χώρα κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις...: 

Μολις 20% το ποσοστό ανάκτησης στερεών απορριμμάτων - 80% η υγιεινομική ταφή

Ο Επίτροπος για το Περιβάλλον Γιάνεζ Ποτότσνικ, απαντώντας σε κοινοβουλευτικό έλεγχο σχετικά με τις επιδόσεις της Ελλάδος στην ανακύκλωση απορριμμάτων που άσκησε ο Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Καθηγητής κ. Γιώργος Παπαστάμκος, τονίζει ότι "η χώρα κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις". Επίσης υπογραμμίζει ότι η βελτίωση των επιδόσεων των κρατών μελών προϋποθέτει αλλαγή νοοτροπίας: "Αντί τα απόβλητα να αντιμετωπίζονται μόνο ως πρόβλημα, να θεωρούνται δυνητικά πολύτιμος πόρος".

Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat, οι μέσοι όροι στην ΕΕ των 27 κρατών μελών το έτος 2008 ήταν: 5,5% αποτέφρωση, 46% ανάκτηση (εξαιρουμένης της ανάκτησης ενέργειας) και 48,5% διάθεση. Στην έκθεση προόδου σχετικά με τη θεματική στρατηγική για την πρόληψη και την ανακύκλωση των αποβλήτων (Ιανουάριος 2011) προκύπτει ότι υπάρχουν σημαντικές ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών. Η Ελλάδα κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις, με ποσοστό ανάκτησης στερεών απορριμμάτων μόνον 20%, ενώ στον αντίποδα, δηλαδή στα κράτη μέλη με υψηλά ποσοστά ανάκτησης, το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 70% και περισσότερο.

Στην οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα καθορίζεται ιεράρχηση της επεξεργασίας αποβλήτων, με την πρόληψη ως πρώτο στόχο, ακολουθούμενη από την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και την ανάκτηση των απορριμμάτων, αφήνοντας ως έσχατη λύση την τελική διάθεση, όπως είναι η υγειονομική ταφή. Η ανακύκλωση των αστικών απορριμμάτων έχει διπλασιαστεί μέσα σε 10 χρόνια (από 19% σε 38% μεταξύ 1998 και 2007) και η υγειονομική ταφή έχει μειωθεί σημαντικά. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν σημαντική βελτίωση, αλλά και ότι πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά.

Υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των ποσοστών ανακύκλωσης στα κράτη μέλη, από μερικές ποσοστιαίες μονάδες έως και 60-70%. Τα κράτη μέλη με τις βέλτιστες επιδόσεις έχουν εφαρμόσει σειρά νομικών και οικονομικών μέτρων, στα οποία συγκαταλέγονται φόροι υγειονομικής ταφής, συστήματα χρέωσης, συστήματα ευθύνης του παραγωγού και απαγορεύσεις υγειονομικής ταφής.

Η αποτέφρωση των αποβλήτων χρησιμοποιείται περισσότερο σε χώρες όπως η Δανία, η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες, ενώ τα κράτη μέλη της ΕΕ 12 και οι νότιες ευρωπαϊκές χώρες βασίζονται κατά κύριο λόγο στην υγειονομική ταφή. Η υγειονομική ταφή κυριαρχεί με ποσοστά μεταξύ 50% και άνω του 90% σε 16 κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα, όπου η υγειονομική ταφή αφορά στο 80% περίπου των απορριμμάτων, με αποτέλεσμα η χώρα να κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις όσον αφορά στις επιδόσεις.